Het is echt waar. Vandaag ben ik alweer een jaar ZZP’er. Dat kunnen we natuurlijk niet zomaar voorbij laten gaan. Daarom een leuk blogje met praktische tips en tricks. Wat heb ik geleerd in het afgelopen jaar, waar jij – als starter – wellicht ook lessen uit kunt trekken? 10x YES ZZP’er. Zo doe je dat!

Het was een worsteling. Over mijn worsteling mocht ik een artikel schrijven voor Eva. Sinds mijn artikel verscheen, ben ik welgeteld een maal op een sollicitatiegesprek geweest. Jawel, toch nog voor die begeerde parttime baan. Dat is hem niet geworden. Dat kan. Volgende keer, en ergens anders beter dan maar.
Hoe leuk het ook is om ZZP’er te zijn. Er lopen er zoveel in het wild rond van ‘ons soort’. Om je dan te onderscheiden, moet je soms concessies doen, en in alle gevallen, stinkend hard je best doen om jezelf waar te maken.

Ruim 15 opdrachtgevers en tientallen factuurtjes verder, zijn dit mijn lessen:

1. Wees vasthoudend. Ofwel zet door. Geef het niet gelijk op bij het eerste tegenslagje. Je zult regelmatig tegen teleurstellingen aan lopen. Dat hoort erbij. Blijf gewoon doen, waar je goed in bent. Dan kom je er vanzelf.

2. Heb vertrouwen in jezelf. Ok. Er zijn wellicht 100 anderen die dezelfde dienst als jou bieden, maar ben jij niet gewoon de beste?! Creëer je eigen stijl van zaken doen. Of dat nu in de marketing en communicatie is, waar ik mij bevindt, of dat je freelancet als timmerman. Jij bent je eigen visitekaartje. Sta je er positief in, dan straal je dat 9 van de 10x ook uit naar je opdrachtgever.

3. Blijf bij je leest. Ga niet iets doen, omdat je denkt dat hier vraag naar is. Doe iets, waarvan je denkt dat jij daarin kunt uitblinken. Ben je goed in coaching? Prima. Verdiep je erin en kijk wat je ermee kunt. In mijn vakgebied zie ik maar al te vaak mensen die ‘dan maar’ freelance tekstschrijver worden. Ja, want iedereen kan schrijven. Toch? Hoe moeilijk kan het zijn? Dan nog even een paar opdrachtjes scoren en tjing-tjing. Je bent binnen. Als het niet je passie is, why bother?

4. Het is goed om jezelf altijd te blijven ontwikkelen. Punt 3 mag dan een gegeven zijn, het betekent niet dat je altijd maar in een vakgebied moet blijven, omdat je alleen daarvoor hebt geleerd. Als jij nu echt een passie voor schrijven hebt, en daar beter in wilt worden, dan zeg ik: ga ervoor! Volg cursussen en trainingen en wie weet?!

5. Afgelopen jaar was #tegendebakker een trending topic. Mede ZZP’ers weten waar ik het over heb. Als ZZP’er wordt je zo vaak geconfronteerd met opdrachtgevers die niet voldoende budget hebben, of potentiële opdrachtgevers die je een gratis proefopdracht willen laten doen. Het idee van #tegendebakker is: je moet je voorstellen dat een bakker zijn brood gratis op proef bakt. Dat zal natuurlijk nooit gebeuren. Waarom zou jij als ZZP’er dit soort dingen dan wel accepteren? Kant en klare handvatten hoe hiermee om te gaan, zijn er niet.
Mijn advies hierin: volg altijd je hart. Persoonlijk doe ik geen onbetaalde proefopdrachten. Hierover kun je afspraken maken. Je kunt bijvoorbeeld aangeven dat de opdrachtgever je werk niet mag gebruiken, mocht hij na de proefopdracht besluiten niet verder met je in zee te gaan. Of je kunt afspreken dat de proefopdracht betaald is, tenzij die hele leuke en grote opdracht ook daadwerkelijk naar jou gaat. Dan kun je het als bijvoorbeeld service van de zaak rekenen of tegen gereduceerd tarief (bij het pakketje in).

6. Wat vind jij het waard? Bij elke opdracht is dat een vraag die je jezelf kunt stellen. Ik was beretrots toen ik mijn eerste artikel verkocht. Zo trots dat ik het artikel bij wijze van nog gratis had laten publiceren. Uiteraard kun je van de lucht niet leven. Dus, nee. Dat is niet zo’n goed idee. Voor sommige opdrachten zit ik op een laag uurtarief. Voor anderen op een wat hoger uurtarief. Het hangt er maar net vanaf:
1. Hoe leuk de opdracht is
2. Hoe goed de opdrachtgever staat op je CV, tussen je portfolio
3. Wat het budget is voor de opdracht
4. Hoe groot de opdracht is
5. Wat de opdrachtgever ervoor over heeft
Nummer 3 en 5 hangen mogen hetzelfde lijken, maar zijn dat niet. Soms heeft een opdrachtgever een klein budget, maar heeft hij er toch nog meer geld over over dan dat er daadwerkelijk begroot was. Zeker wanneer er goede resultaten zichtbaar zijn, kan dit nog wel eens het geval zijn. Wanneer je een hele leuke opdrachtgever hebt, die je absoluut niet wilt laten schieten, kun je ervoor kiezen om wat lager te gaan zitten. Persoonlijk laat ik mijn uurtarief ook wel afhangen van hoe groot de opdracht is en hoeveel werk er wordt verwacht. In sommige gevallen wordt er dan ook gevraagd om een prijs voor het totaalpakket. Ga ik in zee met bedrijven die het gewend zijn om te werken met freelancers, en die er meestal ook budget voor hebben, dan vraag ik doorgaans het gemiddelde. Dat is wat de meeste tekstschrijvers vragen per uur.

7. Maak reclame voor je zelf! Niet alleen via je website. Mooi dat je een website hebt, maar hoe goed je via Google ook wordt gevonden, je website alleen doet het werk niet voor je. Ondanks de vele trainingen die ik voorbij zie komen, geloof ik daar dus helemaal niks van. Het belangrijkste? Zet social media in om jezelf (en je website) te promoten. Laat weten dat je op zoek bent naar opdrachten. Of laat weten dat je graag (parttime) werk wilt doen. Mensen in je netwerk kunnen niet ruiken dat jij op zoek bent. Laat je het aan alle kanten weten, dan is de kans groot dat er nog eens wat uit je netwerk naar voren komt.

8. Belangrijk is ook om op jezelf te vertrouwen. Laat het niet van andere mensen afhangen. In met name het eerste half jaar dat ik voor mijzelf was begonnen, heb ik vooral opdrachten binnen gehaald uit acquisitie via het platform Freelance.nl. Ik had dat eerste half jaar meer uit mijn netwerk verwacht. Ook omdat sommige mensen beloften hadden gedaan, welke uiteindelijk niet altijd werden nagekomen. Dat is jammer. Tegelijkertijd kun je er veel van leren. Zelfvertrouwen dus. Punt 2. Hoe goed en mooi je netwerk ook is, en hoeveel je er op termijn ook uit kunt halen, vertrouw in de eerste plaats vooral op jezelf. Verkoop jezelf. Als jij het niet doet, doet niemand dat! Daarnaast, is het natuurlijk altijd een kwestie van de contacten goed houden. Blijf in contact met de beloftemakers. Wie weet!

9. Eigenlijk had deze al veel hoger moeten staan! Een belangrijke geleerde les voor mij is: neem risico’s. Uiteraard neem je vanzelf risico’s wanneer je voor jezelf begint. Ook al ga je iets doen waar je keigoed in bent, ook daar geldt soms dat je je buiten je comfortzone moet begeven om iets te bereiken. In mijn geval betekende het dat ik soms mensen interview, zonder dat ik zeker weet of ik het verhaal zal kunnen verkopen. Tot nu toe heeft het goed uitgepakt, en lukt het mij redelijk om mijn verhalen te ‘slijten’. Toch, had ik dat van tevoren niet kunnen weten. De tijd die je er dan insteekt is een risico investering. Je vertrouwd erop dat die zichzelf terug verdient, bij voorkeur met winst, maar 100% zeker ben je niet.

10. Als starter zeg je tegen alles JA. Je kunt het je eigenlijk niet veroorloven om niet overal op te schieten. Of iets te laten lopen. Tenminste, dat is mijn ervaring. Het leuke daaraan is dat je voor heel diverse opdrachtgevers aan het werk kunt, en dus ook hele verschillende ervaring op doet. Minder leuk is dat je dan ook van die enorme pieken en dalen kunt hebben in je werk. De ene keer barst je van het werk, een volgende maand is het even wat minder. Het hoort er allemaal bij.  Daarom raad ik je aan om altijd acquisitie-activiteiten te blijven ondernemen. Ook al ben je nog zo druk. Als je opdracht klaar is, is het fijn dat je aan de slag kunt blijven. Heb je het even rustig? Gebruik de tijd dat het even wat minder is op een goede manier. Meer Quality time met je partner/ gezin is een hele goede. Lekker genieten van de zon. Of gewoon je website updaten, een blogje schrijven, you name it. Oh ja, grote schoonmaak in huis, werkt soms ook fijn. Even orde creëren in de chaos, en tegelijkertijd lekker je hoofd leeg maken.

Dat waren ze. Uiteindelijk moet je het zelf aan den lijve ondervinden. Ben je ook al een poosje bezig en heb je zo je tips voor andere ZZP’ers? Laat ze hieronder achter. Proost op nog een jaar ZZP’er-schap!