Ze is vier, en denkt nu al na over de dood. Gisteravond nog baden we voor kindjes in de oorlog, toen Elif vroeg: De oude oma (haar overgrootmoeder) is toch ook in de oorlog geweest? 

Ik: Ja. Hoe weet je dat? 

Elif: Dat vertelde je me toch mama? Met de dodendenking (4 mei) 

Mmmmh. Goed geheugen!

Wat deed zij toen? wil Elif weten.

Ik: Zij niet zoveel, maar de ouwe opa (papa van je opa) heeft wel ondergedoken gezeten.  Hij zat verstopt, tot de oorlog voorbij was. 

Zij: Is hij dood gegaan in de oorlog? 

Ik: Nee hoor, hij ging pas dood, toen hij heel oud was: 90. 

Hoe leg je de dood uit aan een vierjarige?

Opeens lijkt haar het besef te overvallen dat we allemaal sterfelijk zijn: Maar mama ga ik dan ook dood? De angst lees ik af van haar gezichtje. Wat zeg je dan? Hoe leg je de dood uit aan een vierjarige?

Lees ook: Zo’n lieve moeder ben ik niet!

Ik probeer nog: De dood hoort erbij, lieverd. Ondertussen denk ik, maar niet echt. Maar als je al dood gaat, ga je naar een heel mooi plekje.

Het werkt niet. Ze snapt het niet. Het is te groot. Angstig kijkt ze me aan: Maar ik wil helemaal niet dood, mama.

Pffft. Zware kost voor het slapen gaan. Om te voorkomen dat ze nachtmerries krijg zeg ik haar maar: Nee, lieverd dat is nog lang niet.

Elif: Papa en mama ook niet? Anders blijf ik straks alleen met Kaan.

Ik: Nee hoor, papa en mama ook niet…

Teveel diepe gedachten voor zo’n klein meiske. Ze weet al dat dedesi er net meer is, maar dat zij zelf ook zou kunnen gaan, dat is toch wel een dingetje.

Ze is 4 en nu al bewust van haar sterfelijkheid…. Angstig ook voor de dood. Zoiets groots. Vanuit haar schoenen, kan ik me het ook alleen maar voorstellen als een groot monster dat je opslikt. Weg ben je. Hoe ga je daar dan mee om?

Lees ook: Naar het pretpark met peuter? Doe het niet!